Page 55 - Spiegelschrift 16

KLUSTIPS VOOR VILLABEZITTERS VERVOLG55GRAAF WICHMANLAAN 3 BOUWJAAR 1898ONTWIJKENOm de Vensterbelasting te ontwijken of te verminderen werden de volgende manieren bedacht:- Vensters dichtmetselen, meestal in de binnenzijde zodatnog wel het venster als vorm zichtbaar was. Soms werd de raamdorpel aan de buitenzijde van het venster be- waard; soms werden de gevels na het dichtmetselen wit gepleisterd, zodat het aanzien weer min of meer één ge- heel bleef, of werd het pleisterwerk beschilderd met een ‘trompe-l’oeil’ zodat het van buiten op een echt venster leek. Het dichtgemetselde venster werd aan de binnen- kant met behang beplakt of van schilderwerk voorzien.- Mindervensters,maargroter(uiteraardbijnieuwewoningen)- Verhuizen naar een plaats waar minder Vensterbelastingwerd geheven.- Het huis niet permanent bewonen.Het gevolg was simpelweg dat het bedrag per deur en raam werd verhoogd; de benodigde inkomsten van de overheid werden immers periodiek vastgesteld.Het onderzoek naar de belastinghef ng in Bussum is een interessante klus voor de Historische Kring. De belasting op eikenhout is met name interessant. In sommige monu- mentale villa’s maken luxe eikenhouten lambriseringen deel uit van het beschermde monument, maar het meest voor- komend waren de kunstig geschilderde eikenhoutimitaties op het vette en daarom duurzame Amerikaanse grenen- hout. De vaststelling van de hoogte van eikenhoutbelasting kon echter alleen gebeuren door het huis van binnen te inspecteren.VERPAUPERDDe vestigingsvoorwaarden voor de rijken, die de door in- dustrialisatie verpauperde en cholera epidemieën geteis- terde grote steden wilden ontvluchten, werden in de Gooise dorpen aantrekkelijk gehouden. Met de kennis van deVensterbelasting kijk je weer anders naar historische huizen met veel vensterglas. De bewoners droegen kennelijk zonder terughoudendheid bij aan de belastingen.De geschiedenis van de woningcorporaties leert ons dat rijke burgers ook lantropen kunnen zijn, zij namen des- tijds initiatieven voor armenzorg en goede huisvesting van de arbeiders, maar waren ook de stichters waren van de N.V. Concertgebouw in 1882 (voltooiing 1888) en het Rijks- museum (voltooiing 1885). In 1903 namen twee tramcon- ducteurs, Hendrik Glimmerveen en Pieter Roeland, ge- steund door hun directeur het initiatief bij de oprichting van de Coöperatieve Bouwvereniging Rochdale, de eerste door de overheid gesubsidieerde woningcorporatie.Bij hen kwam de gedachte niet op dat de markt de problemen wel zou oplossen. Door speculatie, opsplitsing, verkrotting en onhygiënische toestanden waren de woningen in de binnensteden voor de arbeiders onbetaalbaar en voor de rijken onaantrekkelijk geworden.De al te grote welvaartsverschillen gaven in de negentiende eeuw aanleiding tot particuliere initiatieven op sociaal ge- bied en tot sociale wetgeving. De privatisering van zorgin- stellingen, de baanonzekerheid en de daaruit voortvloei- ende tweedeling in de maatschappij lijkt inmiddels weer het inzicht te brengen, dat het een welbegrepen eigenbelang is de sociale voorzieningen op peil te houden.De bewoners van de historische huizen in het Spiegel kun- nen met blinde ramen geen belasting meer ontwijken. Ze kunnen er gerust een paar echte ramen bij laten zetten, hoewel de gemeente daar mogelijk leges voor in rekening brengt. Die ramen maken de huizen nog mooier en het is goed voor de werkgelegenheid van de timmerman, glaze- nier en glazenwasser.Met dank aan Vademecum van Piet Bot, History House