Page 5 - GooiZaken 23

Dossier: Familiebedrijven BedrijfsoverdrachtNovember 20165BekendeNederlandsefamiliebedrijven• Van Eeghen • Bavaria • De Jong Groep • De Kuyper • Harbach • Hoekstra• Hooghoudt • Joh. Enschede• Petit & Fritsen • Royal Eijsbouts• Robbers & Van den Hoogen• Stakebrand • Van Dam • Van Eeghen • Verhoeve Groep • Ypma • Blokker• Brabantia • Burgers Zoo • C&A• Damen Shipyards• Dirk van den Broek (Historie)• Deen Supermarkten • Duinrell• Go-Tan • Jumbo • Neptunus• Mammoet • Van Bommel• Spaansen • Van der Valk • Van Oord • Wed. Joustra • Westland Kaas• ZeemancolumnNederland telt ruim 270 duizend familiebedrijvenNederland telt 271.790 familiebedrijven. Dit komt neer op 70 procent van alle bedrijven met meer dan één werkzame persoon. Dit meldt CBS. Van de bedrijven in de horeca is 81 procent een familiebedrijf en in de landbouw zelfs 92 procent. Ook in de industrie is 70 procent een familiebedrijf.Olivier SabbéDe meeste familiebedrijven hebben niet Hiervan hebben 365 bedrijven meer dan meer dan 50 werkzame personen in 250 mensen in dienst. Van alle bedrijven dienst. Er zijn 3.690 grote familiebedrij- van deze omvang is 13 procent een fa- ven met 50 of meer werkzame personen. miliebedrijf.Een bedrijf kan meerdere vestigin- gen hebben. Alle familiebedrijven sa- men hebben 341.220 vestigingen; dit is 63 procent van alle bedrijfs- vestigingen met meer dan één werk- zaam persoon in Nederland. In Fries- land, Drenthe, Zeeland en Limburg zitten relatief veel vestigingen van familiebedrijven, in Utrecht en Noord-Holland zijn er met 51 en 56 procent relatief weinig. In alle provincies heeft de sector handel de meeste vestigingen van familiebedrijven. De landbouw, bos- bouw en visserij heeft een aanzienlijk aandeel in de noordelijke provincies en Zeeland.De zakelijke dienstverlening heeft in de Randstad een groot aandeel.Ondernemers met familiebedrijf vinden moeilijk opvolgerGOOI - Ondernemers met een familiebedrijf hebben te maken met een ernstig opvolgingsprobleem. Slechts tien procent van de jongeren met ondernemende ouders heeft het plan in het familiebedrijf te stappen.Op welke leeftijd wil je het liefst je be- drijf overdragen? En is je bedrijf levens- vatbaar genoeg voor overname, heeft je onderneming toekomstperspectief? Daarnaast is het slim te bepalen of je de overdracht geleidelijk of ineens wil laten plaatsvinden. Factoren die hierbij een rol spelen zijn bijvoorbeeld je persoonlijke gezondheid, je toekomstige inkomens- voorziening en de fiscale en financiële gevolgen voor je bedrijf. Práát ook vooral met familieleden over het proces. Wees open en eerlijk om conflicten te voorko- men. Win advies in bij deskundigen en leg gemaakte afspraken vast. Mogelijke knelpunten bij overname binnen de fa- milie: familieleden voelen zich tekort gedaan bij de overdracht, aangetrouwde familieleden bemoeien zich teveel met de overdracht, jaloezie en frustratie bij familieleden, de erfenis en het ontbreken van een familiestatuut.”Geen opvolgerIs er binnen de familie geen animo of mo- gelijkheid voor overname van je bedrijf of zie je zelf liever iemand anders aan het roer? Er zijn nog genoeg mogelijkheden: Onderzoek of een concurrerend bedrijf of collega-bedrijf geïnteresseerd is in over- name. Meestal gaat het hier om een stra- tegische koop. Kijk of er MBO (Manage- ment Buy Out) kandidaten zijn, waarbij een partner, aandeelhouder of werkne- mer het bedrijf overneemt.Het is een wereldwijd probleem: onder- nemers met een familiebedrijf hebben steeds meer moeite hun zoon of doch- ter bereid te vinden het bedrijf over te nemen. Dat blijkt uit onderzoek van het Center for Family Business en Ernst & Young. Hiervoor zijn 93.000 studenten uit 26 landen met een familiebedrijf als achtergrond ondervraagd.Vijf jaar na afronding van de studie ziet slechts 12,8 procent van de studenten met ondernemende ouders zich als een opvolger, in Nederland is dit zelfs maar tien procent. En dat terwijl veel familie- bedrijven in Nederland (zoals Van Bom- mel, Heineken, Blokker en Jumbo) juist succesvol zijn, doordat meerdere genera- ties aan het roer hebben gestaan.De verklaring hiervoor is, dat onderne- mers die de intentie hebben hun bedrijf over te dragen aan een zoon of dochter, beter werken aan een langetermijnvisie. De investeringen, klantrelaties en werk- nemers zijn meestal duurzamer en daar- om succesvoller.Conflicten voorkomenFabian Nagtzaam, regiodirecteur MKB- Nederland Noord-Holland: “Ook al ben je mogelijk nog láng niet klaar met onder- nemen, denk vast na over de overname van je bedrijf.Slim is het om al vijf jaar voor de over- dracht te beginnen met het regelen. Ge- bruik deze tips: formuleer je persoonlijke wensen en eisen.Ondernemers met een familiebedrijf hebben te maken met een ernstig opvolgingsprobleem.Nagtzaam: “Zij kennen jouw bedrijf be- ter dan iemand van buitenaf. Kijk of er MBI (Management Buy In) kandidaten zijn, dit zijn vaak starters of particulie- ren. Mogelijk willen ze via een bedrijfs- overname een vliegende start van hun ondernemerscarrière realiseren.”Eerste stappen bij overname van een bedrijfGOOI - Als je plannen maakt voor een eigen bedrijf, denk je misschien vooral aan werken als freelancer of een nieuwe zaak openen. Maar heb je er weleens bij stilgestaan, dat er ook een derde mogelijkheid is? Je kunt namelijk ook een bestaand bedrijf overnemen en op deze manier onder- nemer worden. Dit biedt meestal meer zekerheid en een betere basis dan wanneer je zelf iets op gaat bouwen.onderzoek kun je natuurlijk altijd de hulp inschakelen van een advocaat. Handig is dat je ook een advocaat kunt zoeken op plaatsnaam. Deze kan je gedurende het gehele overnametraject advies geven en uitzoeken of de koop van het bedrijf dat je op het oog hebt, een goede beslissing is. Een adviseur kan je ook helpen met de financiële kant van de overname.FinancieringWil je de stap tot het kopen van een bedrijf inderdaad nemen, dan komen er natuurlijk heel wat financiële zaken bij kijken. Je wilt allereerst weten wat de vraagprijs is en hoe je aan de financiering voor de koop van het bedrijf komt. Om hiermee te beginnen, vraag je een ver- koopmemorandum op. Hierin worden on- der andere de volgende zaken beschre- ven: de bedrijfsgeschiedenis, de reden waarom het bedrijf te koop staat, infor- matie over producten en diensten, pro- ductiegegevens, organisatiestructuur en -cultuur, een omschrijving van de markt,financiële gegevens van het bedrijf en overige zaken; bijvoorbeeld of er een oc- trooi verleend is. Natuurlijk moet je ook de benodigde koopsom bij elkaar krijgen. Hiervoor kun je denken aan eigen geld. Daaronder vallen ook leningen bij familie of vrienden. En uiteraard is er het ‘vreemd vermogen’, waarbij je de financiering af- sluit bij een externe partij.Succesvolle afrondingPas wanneer deze zaken geregeld zijn, ga je een kennismakingsgesprek aan met de eigenaren van het bedrijf dat je wil over- nemen. Zowel jij als de verkopende partij kunnen hierin vragen stellen. Verliep het gesprek goed? Dan kun je een onderne- mingsplan opstellen waarin je voor jezelf nagaat of het verstandig is om het bedrijf ook daadwerkelijk over te nemen. Gaan zowel jij als de verkopende partij voor de bedrijfsovername? Nu ga je de onderhan- deling in en met een beetje geluk, mag jij je na een tijdje de trotse eigenaar van het bedrijf noemen. Gefeliciteerd!Andere voordelen van een bedrijfsover- name zijn: je hebt in één klap al een klan- tenbestand, je bedrijf genereert al omzet, je onderneming heeft al naamsbekend- heid en een bedrijfsovername geeft een grotere kans op succes dan zelf een be- drijf starten.De eerste vraag die je jezelf vervolgens moet stellen, is natuurlijk: wat voor be- drijf zou ik willen kopen? Je hebt vast wel een voorkeur voor de branche waarin je aan de slag wil, dus verdiep je ook in die betreffende branche. Een logische ver- volgstap is natuurlijk om daarna te gaan kijken welke bedrijven er ter overname aangeboden worden. Behalve via een ‘bedrijvenmarktplaats’ kun je natuurlijkook in je eigen omgeving kijken naar overname-opties. Misschien wil je het bedrijf van een familielid of een kennis overnemen? Let op, ook dan is het ver- standig om je goed te oriënteren op de branche en het soort bedrijf. Denk niet dat je alles al weet en neem zeker geen overhaaste beslissingen.Onderzoek en expertiseWanneer je eenmaal een geschikt be- drijf gevonden hebt, is het tijd om goed onderzoek te doen naar de winstgevend- heid en de vooruitzichten van het bedrijf, de omzet, de werknemers, de reputatie bij zowel de doelgroep als bij de concur- rentie, de bedrijfsprocessen en de ju- ridische structuur. Bij het doen van je